“กลิ่นเป็นสิ่งที่รับรู้ได้ง่าย แต่ตรวจวัดเป็นข้อมูลได้ยาก” ไม่ใช่ประโยคเกินจริงแต่อย่างใด เพราะในปัจจุบัน “กลิ่น” นับเป็นหนึ่งในปัจจัยที่สำคัญเป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะในด้านอุตสาหกรรมที่มีการผลิตเกี่ยวกับกลิ่น หรือด้านสิ่งแวดล้อมที่มีปัญหาด้านมลพิษทางกลิ่น ซึ่งในปัจจุบันได้มีการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมที่เกี่ยวกับกลิ่นมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อตรวจจับและวิเคราะห์กลิ่นต่าง ๆ ให้มาอยู่ในรูปแบบของข้อมูลที่วัดค่าได้ชัดเจน หรือที่เรารู้จักกันในชื่อ E-Nose” จมูกอิเล็กทรอนิกส์
ซึ่งในบทความครั้งนี้เราจะคุณไปทำความรู้จักกับ MUI E-Nose นวัตกรรมตรวจวัดกลิ่นฝีมือคนไทย ที่ถูกพัฒนาเพื่อให้กลุ่มคนไทยเข้าถึงเทคโนโลยีการตรวจวัดกลิ่นที่ง่ายกว่าเดิม พร้อมการตรวจวัดและวิเคราะห์กลิ่นที่แม่นยำ ที่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ในหลาย ๆ ด้าน
นวัตกรรมตรวจวัดกลิ่น MUI-Nose คืออะไร?
MUI-Nose คือ จมูกอิเล็กทรอนิกส์หรือที่รู้จักกันในชื่อ E-Nose (Electronic nose) เป็นเครื่องมือสำหรับใช้ตรวจวัดกลิ่นเพื่อแปลงเป็นข้อมูลที่วัดค่าได้ ซึ่งถูกพัฒนาด้วยบริษัทสตาร์ทอัพด้านเทคโนโลยี ที่มีความเชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีจำแนกกลิ่น หรือบริษัท MUI Robotics จำกัด ซึ่งมีจุดประสงค์ที่ต้องการที่จะพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมตรวจวัดกลิ่นไปให้ไกลกว่าเดิมได้
โดย ผศ.ดร.ธีรเกียรติ์ เกิดเจริญ รวมไปถึงทีมนักวิจัยคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้ร่วมกันเป็นผู้ร่วมก่อตั้งบริษัท MUI Robotics จำกัด ด้วยจุดประสงค์ที่ต้องการจะให้กลุ่มธุรกิจ SME หรืออุตสาหกรรมที่มีความเกี่ยวข้องกับกลิ่น ได้เข้าถึงเทคโนโลยีตรวจวัดกลิ่น หรือเครื่องจมูกอิเล็กทรอนิกส์ง่ายขึ้นกว่าเดิม
เพราะในปัจจุบัน แม้เทคโนโลยีด้านกลิ่นจะไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่ และถูกพัฒนามาอย่างยาวนาน แต่การเข้าถึงและใช้งานได้นั้นเป็นเรื่องที่ยาก เพราะ ข้อจำกัดเทคโนโลยีจมูกอิเล็กทรอนิกส์ในต่างประเทศนั้นมีราคาสูง เนื่องจากอุปกรณ์และโปรแกรมควบคุมส่วนใหญ่ผลิตขึ้นจากต่างประเทศ และมีค่าบำรุงรักษาเครื่องที่ต้องใช้ผู้เชี่ยวชาญในการปรับการทำงานให้สอดคล้องกับผลิตภัณฑ์ที่ต้องการทดสอบ แต่ด้วยการพัฒนาอย่างต่อเนื่องและยาวนานกว่า 20 ปีของบริษัท MUI Robotics จึงทำให้เครื่องจมูกอิเล็กทรอนิกส์รูปแบบพกพา ที่ผลิตโดยฝีมือไทย ที่ทำให้เข้าถึงกลุ่มธุรกิจ และอุตสาหกรรมได้ง่ายกว่าเดิมในรูปแบบระบบเช่าซื้อ
หลักการทำงานของเครื่องตรวจวัดกลิ่น MUI-Nose
หลักการทำงานของเครื่องตรวจวัดกลิ่น MUI-Nose ไม่ได้แตกต่างกับ E-Nose มากเลย โดยเป็นการใช้เทคโนโลยีตรวจวัดกลิ่น และแปลงเป็นข้อมูลกลิ่นที่วัดค่าได้ แต่สิ่งที่จะแตกต่างกับเทคโนโลยีตรวจวัดกลิ่นจากต่างประเทศเลยคือ MUI-Nose มีการใช้เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) เข้ามามีส่วนช่วย และเป็นเซนเซอร์ตรวจวัดดมกลิ่นที่เปรียบเสมือนจมูกของมนุษย์ ผ่านกระบวนการ “รับรู้ จำแนก และจดจำกลิ่น” ซึ่งสามารถดมกลิ่นได้ทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นของแข็ง ของเหลว และก๊าซ ด้วยการเชื่อมระบบไหลเวียนกลิ่นตัวอย่างบนเครื่องตรวจวัด ไปยังหน่วยประมวลผลของ AI และแปลงเป็นค่าข้อมูลที่ชัดเจน ไม่ว่าจะเป็นค่าตัวเลข ประเภทกลิ่น ความเข้มของกลิ่น ฯลฯ เพื่อนำไปใช้ประโยชน์ในด้านต่าง ๆ ที่ผู้ใช้งานต้องการ
ตัวอย่างของการตรวจวัดกลิ่น
เครื่องจมูกอิเล็กทรอนิกส์แบบพกพา MUI-Nose สามารถให้บริการเช่าซื้อได้หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นบริษัทธุรกิจ SME ที่เกี่ยวข้องกับกลิ่น หรือกลุ่มอุตสาหกรรม ในด้านตรวจวัดกลิ่นวัตถุดิบ การควบคุมคุณภาพ และการวิจัยและพัฒนาต่อยอด โดยต่อไปนี้คือตัวอย่างการใช้งานนวัตกรรมตรวจวัดกลิ่นของ MUI-Nose ในด้านต่าง ๆ ดังนี้
ด้านอุตสาหกรรม
ในด้านของอุตสาหกรรมต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นอาหาร เครื่องดื่ม หรือผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับกลิ่น เครื่องตรวจวัดกลิ่นนับว่ามีบทบาทสำคัญเป็นอย่างมาก ในการควบคุมคุณภาพการผลิต ไปจนถึงการตรวจสอบความปลอดภัย ซึ่งตัวอย่างการใช้งานที่พบเห็นได้บ่อยมี
- การผลิตอาหารและเครื่องดื่ม: ใช้ในการวิเคราะห์กลิ่นของวัตถุดิบและผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปต่าง ๆ เพื่อตรวจสอบความสดใหม่ และคุณภาพของอาหาร ก่อนจะนำไปจัดจำหน่าย หรือส่งออกให้หน้าร้านต่าง ๆ
- อุตสาหกรรมเคมีและยา: ใช้ในการตรวจจับการรั่วไหลของสารเคมีที่อาจเป็นอันตรายผ่านการจับกลิ่น หรือตรวจสอบคุณภาพของวัตถุ และผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในการผลิตยา
- การผลิตพลาสติกและยาง: ใช้ในการตรวจวัดและวิเคราะห์กลิ่นของวัสดุในกระบวนการผลิตเพื่อให้มั่นใจได้ว่าไม่สารปนเปื้อน หรือสิ่งแปลกปลอมที่อาจส่งผลเสียต่อคุณภาพ และต่อมนุษย์หลุดออกมาได้
- ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางและน้ำหอม: ใช้ในการตรวจวัด และวิเคราะห์กลิ่นของผลิตภัณฑ์ว่าเป็นไปตามที่ต้องการหรือไม่ รวมไปถึงการใช้ข้อมูลกลิ่นที่วัดค่าได้มาทำการพัฒนาและต่อยอดในผลิตภัณฑ์ถัดไป
ด้านสิ่งแวดล้อม
ในด้านสิ่งแวดล้อม เครื่องตรวจจับกลิ่นจะมีหน้าที่และความสำคัญไปในอีกบทบาท เช่น การช่วยให้สามารถระบุและจัดการกับปัญหาการปนเปื้อนทางอากาศได้ ตัวอย่างการใช้งานที่พบเห็นบ่อยมีดังนี้
- การตรวจสอบคุณภาพอากาศ: เครื่องตรวจจับกลิ่นไม่เพียงแค่ตรวจวัดกลิ่นได้เท่านั้น แต่ยังใช้ในการตรวจจับสารปนเปื้อนที่มีกลิ่น และเป็นอันตรายได้ เช่น จากโรงงานอุตสาหกรรมหรือรถยนต์ที่มีการเผาไหม้ หรือการปนเปื้อนสารเคมีที่อาจจะลอยออกมาในอากาศข้างนอกได้
- การวิจัยสิ่งแวดล้อม: เครื่องตรวจวัดกลิ่นไม่ได้มีหน้าที่เพียงแค่ระบุและจัดการปัญหาเท่านั้น แต่ยังสามารถใช้ข้อมูลที่วัดค่าได้ในการตรวจจับและวิเคราะห์กลิ่นที่มาจากแหล่งน้ำหรือดินที่อาจมีการปนเปื้อน หรือเปลี่ยนแปลงทางชีวภาพ
- การตรวจสอบรั่วไหลของแก๊ส: แก๊สเป็นสิ่งที่มองไม่เห็นได้ด้วยตาเปล่า แต่รับรู้ได้ผ่านกลิ่น และบางชนิดมีอันตรายกับมนุษย์ ดังนั้นเครื่องตรวจวัดกลิ่นจึงใช้เพื่อตรวจจับการรั่วไหลของแก๊สที่อาจเกิดจากท่อ หรือกิจกรรมทางอุตสาหกรรมต่าง ๆ เพื่อป้องกันผลกระทบต่อสุขภาพ และสิ่งแวดล้อมภายนอก
จุดเด่นของนวัตกรรมตรวจวัดกลิ่น MUI-Nose
MUI-Nose หรือจมูกอิเล็กทรอนิกส์ (E-Nose) จากทางบริษัท MUI Robotics จำกัดนั้นมีจุดเด่นที่แตกต่างกับเครื่องจมูกอิเล็กทรอนิกส์ทั่วไปอย่างมาก เพราะมีหลักการทำงานที่ผสมผสานกับใช้ AI และเซนเซอร์ตรวจจับกลิ่นที่เหมือนมนุษย์ได้จริงลงไปด้วย โดยมีจุดเด่นดังนี้
1. ตรวจวัดกลิ่นได้หลากหลายรูปแบบ
จมูกอิเล็กทรอนิกส์รูปแบบพกพาของทาง MUI ถูกออกแบบมาเพื่อตรวจกลิ่นวัตถุได้ทั้งของแข็ง ของเหลว และก๊าซ โดยการใส่วัตถุที่ต้องการตรวจกลิ่นลงในกล่องตัวอย่าง ซึ่งการตรวจกลิ่นได้หลากหลายนี้เอง ทำให้เครื่องมือตัวนี้มีประโยชน์เป็นอย่างมากในกลุ่มธุรกิจ หรืออุตสาหกรรมที่มีความเกี่ยวข้องกับกลิ่น เช่น การผลิตอาหารและเครื่องดื่ม, การควบคุมคุณภาพในการผลิตยา, ผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับกลิ่น และการตรวจสอบสภาพแวดล้อม
2. ระบบตรวจจับกลิ่นเหมือนจมูกมนุษย์
เครื่องจมูกอิเล็กทรอนิกส์ของทาง MUI ถูกพัฒนามาให้สามารถดมกลิ่นได้เสมือนมนุษย์จริง ๆ ด้วยการผ่านกระบวนการ “รับรู้ จำแนก และจดจำกลิ่น” ซึ่งหมายความว่ามันสามารถตรวจจับกลิ่นที่ซับซ้อนได้ และจำแนกว่ากลิ่นดังกล่าวอยู่ในหมวดหมู่ใด
3. ตรวจวัดกลิ่นแบบเรียลไทม์ 24 ชั่วโมง
หนึ่งในจุดเด่นของเครื่องจมูกอิเล็กทรอนิกส์ของทาง MUI คือเป็นอุปกรณ์ที่พกพาสามารถใช้งานได้ง่าย และทำงานได้อย่างต่อเนื่องตลอด 24 ชั่วโมง พร้อมแสดงผลแบบเรียลไทม์ ซึ่งทำให้เหมาะกับการตรวจจับกลิ่นแปลกปลอมภายในโรงงาน หรืออุตสาหกรรมที่ต้องการตรวจวัดกลิ่นอย่างต่อเนื่อง เช่น โรงงานเคมีหรือการเกษตร
4. แปลงกลิ่นเป็นข้อมูลที่วัดค่าได้
MUI-Nose ไม่เพียงแค่ตรวจวัดกลิ่น และจำแนกประเภทของกลิ่นได้เท่านั้น แต่ยังสามารถแปลกลิ่นเหล่านั้นให้เป็นข้อมูลดิจิทัลที่สามารถทำการวิเคราะห์ได้ ด้วยข้อมูลที่มีค่าตัวเลขชัดเจนจะมีประโยชน์อย่างมากในหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจที่ทำเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับกลิ่น และต้องการปรับปรุงกลิ่น หรือจะเป็นอุตสาหกรรมที่ต้องการเฝ้าระวังคุณภาพสภาพแวดล้อม หรือตรวจวิเคราะห์ทางสุขอนามัย
บทสรุปนวัตกรรมตรวจวัดกลิ่น MUI-Nose แนวโน้มและความเป็นไปได้
“กลิ่น” เป็นสิ่งพบเห็นได้ในชีวิตประจำวัน ทั้งในด้านอาหาร เครื่องดื่ม อากาศ และความบันเทิง ปัจจุบัน ธุรกิจและอุตสาหกรรมต่างๆ ให้ความสำคัญกับการตรวจวัดกลิ่นมากขึ้น การตรวจวัดด้วยมนุษย์อาจไม่แม่นยำและไม่สามารถวัดเป็นข้อมูลชัดเจนได้ ด้วยเหตุนี้เทคโนโลยีจึงถูกนำมาใช้เพิ่มเติม เครื่องจมูกอิเล็กทรอนิกส์ MUI-Nose ซึ่งพัฒนาโดยฝีมือคนไทย ได้เป็นทางเลือกที่เข้าถึงได้ง่ายด้วยระบบเช่าซื้อ อีกทั้งยังออกแบบมาให้ใช้งานได้ง่ายในรูปแบบการพกพา เซนเซอร์ตรวจวัดกลิ่นที่เสมือนจมูกมนุษย์จริง ๆ รวมไปถึงการแสดงค่าข้อมูลที่ชัดเจน
แน่นอนว่าในอนาคตการเข้าถึงเทคโนโลยีและนวัตกรรมกลิ่นจะไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไปนี้ เพราะในปัจจุบัน ไม่ใช่แค่เพียงบริษัทธุรกิจ SME หรืออุตสาหกรรมเท่านั้นที่ให้ความสนใจ แต่ยังมีกลุ่มที่ให้ความสำคัญด้านสิ่งแวดล้อม ที่ต้องจะใช้การวัดกลิ่นให้เป็นประโยชน์สูงสุด ในการวิจัยและแก้ปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น เราจึงคาดหวังได้เลยว่าเทคโนโลยีและนวัตกรรมตรวจวัดกลิ่นจะยังพัฒนาต่อไป เพราะ “กลิ่น” เป็นเรื่องที่ใกล้ตัวรับรู้ได้ง่าย แต่เป็นสิ่งที่วัดค่าได้ยาก